ویدیو بهدرخواست (VoD) یک سیستم پخش رسانهای است که به کاربران امکان میدهد ویدیوها، برنامههای تلویزیونی و فیلمها را در هر زمان که بخواهند، بدون نیاز به پیروی از برنامههای پخش سنتی، تماشا کنند. این سیستم بر اساس فناوریهای اینترنت و IPTV کار میکند و به کاربران اجازه میدهد به محتوای دیجیتال بدون نیاز به دستگاههای پخش سنتی دسترسی داشته باشند. سیستمهای VoD میتوانند از طریق دستگاههای مختلفی مانند کامپیوترها، گوشیهای هوشمند، تلویزیونهای هوشمند و دستگاههای پخش مانند Roku و Amazon Fire TV قابل دسترسی باشند. کاربران میتوانند ویدیوها را به صورت جریانی (استریمینگ) یا از طریق دانلود دائمی روی دستگاههای خود مانند کامپیوتر، DVR یا پلیرهای رسانه قابل حمل مشاهده کنند.
انواع مختلفی از خدمات VoD وجود دارد. برخی از آنها مبتنی بر پرداخت به ازای محتوا (Transactional) هستند که کاربران برای هر محتوای خاصی هزینه میپردازند. برخی دیگر به صورت اشتراکی (Subscription-based) هستند که کاربران با پرداخت هزینه ماهانه به کتابخانهای از محتوا دسترسی پیدا میکنند. به عنوان مثال، سرویسهای Netflix، Hulu و Disney+ مبتنی بر اشتراک هستند، در حالی که سرویسهایی مانند iTunes اجاره یا خرید موقت محتوا را ارائه میدهند. همچنین مدلهای دیگری مانند یوتیوب وجود دارند که عمدتاً بر پایه تبلیغات هستند و دسترسی رایگان به محتوای ویدیویی دارند، اما برای دسترسی به محتوای ویژه هزینه اشتراک دریافت میکنند.
با افزایش محبوبیت سرویسهای VoD، بسیاری از پخشکنندگان سنتی، شبکههای تلویزیونی و استودیوهای فیلمسازی نیز وارد این حوزه شده و خدمات پخش خود را ارائه میدهند. این تحول باعث شده است که بسیاری از افراد به جای اشتراکهای تلویزیونی سنتی، از خدمات اینترنتی و OTT (Over-The-Top) استفاده کنند.
VoD در بسیاری از موارد امکاناتی مانند اجاره محتوای موقت، خرید دیجیتال فیلمها و سریالها و حتی ارائه سرگرمیهای درونپروازی را نیز فراهم کرده است. این سیستم با پیشرفت فناوریهای مرتبط و افزایش سرعت اینترنت، همچنان به رشد خود ادامه میدهد و سبک مصرف رسانهای کاربران را تغییر داده است.