شبکه تحویل محتوا (Content Delivery Network یا CDN) یک شبکه از سرورها است که در مکانهای جغرافیایی مختلف توزیع شدهاند و با همکاری یکدیگر تلاش میکنند تا محتوا را در سریعترین زمانِ ممکن به کاربران برسانند. هدف اصلی CDN کاهش تأخیر (Latency) و تسریع و بهبود انتقال محتوا از طریق ذخیرهسازی موقت (Caching) و ارائه محتوا از نزدیکترین سرور به کاربر نهایی است.
CDNها معمولاً شامل تعداد زیادی سرور هستند که به آنها سرورهای لبه (Edge Servers) گفته میشود. این سرورها بهطور استراتژیک در نزدیکی مکانهای کاربران قرار داده شدهاند. زمانی که کاربری درخواستی برای محتوا ارسال میکند، CDN درخواست را به نزدیکترین سرور لبه هدایت میکند. این فرایند باعث کاهش فاصله انتقال داده و در نتیجه کاهش تأخیر میشود.
علاوه بر ارائه محتوا، CDNها قابلیتهای دیگری نیز ارائه میدهند، از جمله توزیع بار (Load Balancing)، مدیریت ترافیک، و ویژگیهای امنیتی مانند حفاظت در برابر حملات DDoS و تخلیه SSL. این امکانات به بهبود تجربه کاربری کمک میکنند.
استفاده از CDN به ویژه برای وبسایتهای پرترافیک و پلتفرمهای ویدیویی آنلاین اهمیت زیادی دارد، زیرا تضمین میکند که محتوا بهصورت سریع و قابل اطمینان به کاربران در سراسر جهان تحویل داده میشود. همچنین، CDN به کاهش بار سرور اصلی، افزایش مقیاسپذیری و قابلیت اطمینان کمک میکند و برای پخش زنده نیز به کار میرود.
CDNها فایلها را فقط پس از اولین درخواست کاربران ذخیرهسازی میکنند و این نسخههای ذخیرهشده فقط برای مدت زمان محدودی نگهداری میشوند. بنابراین، ممکن است در اولین درخواست یا پس از مدت طولانی بدون درخواست، تحویل محتوا کندتر باشد. اما حتی در این شرایط نیز CDNها با بهینهسازی مسیر انتقال از سرور اصلی (Origin) به سرور لبه، عملکرد را بهبود میبخشند.
تصمیمگیری در مورد اینکه یک فایل از کدام سرور بارگیری شود، بهصورت پویا و پشت صحنه انجام میشود، به طوری که کاربران در سراسر جهان میتوانند از یک URL یکسان برای دسترسی به محتوا استفاده کنند.
از جمله ارائهدهندگان برجسته خدمات CDN میتوان به Akamai، Cloudflare، Amazon CloudFront، Fastly و Google Cloud CDN اشاره کرد. این ارائهدهندگان خدماتی فراتر از تحویل محتوا، شامل امنیت، بهینهسازی شبکههای گسترده (WAN)، و تحلیل دادهها ارائه میدهند.