پروتکل (RTMP: Real-Time Messaging Protocol) یکی از فناوری‌های اصلی در حوزه ویدیو استریمینگ است که برای انتقال صوت، ویدیو و داده‌های دیگر از طریق اینترنت طراحی شده است. این پروتکل بر پایه TCP کار می‌کند و برای سرویس‌های پخش زنده ویدیو بسیار ضروری است، زیرا محتوای باکیفیت را در زمان واقعی به کاربران منتقل می‌کند.
پروتکل RTMP نقش مهمی در تضمین کیفیت و پایداری استریم دارد و برای تولیدکنندگان محتوا، مدیران سرورها و کاربران علاقه‌مند به پخش زنده ویدیو بسیار حیاتی است. این پروتکل ارتباطات پایدار را حفظ کرده و با ارائه تأخیر کم، پخش زنده روانی را تضمین می‌کند.
RTMP که در ابتدا توسط شرکت ماکرومدیا توسعه یافت و بعدها توسط ادوبی خریداری شد، در اوایل دهه ۲۰۰۰ برای استریم زنده ویدیو معرفی شد. این پروتکل برای انتقال باکیفیت داده‌های صوتی، ویدیویی و اطلاعات بین سرور و دستگاه پخش‌کننده طراحی شده است. در فرآیندی به نام RTMP Ingest، محتوای ویدیویی زنده از منبع دریافت و به سرور منتقل می‌شود که وظیفه توزیع ویدیو به بینندگان را بر عهده دارد.
پروتکل RTMP از سه مرحله اصلی برای انتقال داده‌ها بهره می‌برد. در مرحله اول، که به دست‌دهی (Handshaking) معروف است، ارتباط اولیه بین دستگاه پخش‌کننده و سرور برقرار می‌شود. در این فرآیند، بسته‌های داده‌ای حاوی اطلاعات نسخه RTMP و زمان‌سنج‌ها برای هماهنگ‌سازی ارسال می‌شوند. پس از دست‌دهی موفق، اتصال بین دستگاه پخش‌کننده و سرور تنظیم می‌شود و مشخصات جلسه استریم از جمله URL اتصال و انواع کدک‌های صوتی و ویدیویی تعیین می‌شود. در نهایت، محتوای ویدیویی و صوتی به سرور منتقل شده و برای بینندگان پخش می‌شود. این فرآیند امکان کنترل‌های کاربر مانند مکث، شروع مجدد و تغییر بخش استریم را نیز فراهم می‌کند.
RTMP مزایای متعددی دارد، از جمله تأخیر کم که تأثیر بسزایی در استریم‌های تعاملی مانند بازی‌های زنده، مزایده‌ها یا رویدادهای ورزشی دارد. همچنین، این پروتکل از استریم با نرخ بیت تطبیقی (ABR) پشتیبانی می‌کند که کیفیت ویدیو را به‌طور خودکار بر اساس سرعت اینترنت کاربر تنظیم می‌کند تا از بروز مشکل در پخش جلوگیری شود. RTMP همچنین از سازگاری گسترده‌ای برخوردار است و دستگاه‌های مختلفی مانند کامپیوترها، موبایل‌ها و تلویزیون‌های هوشمند را پشتیبانی می‌کند.
پروتکل RTMP در چند نسخه مختلف وجود دارد. نسخه استاندارد برای انتقال داده‌های صوتی و ویدیویی طراحی شده و از پورت 1935 استفاده می‌کند. نسخه RTMPS امنیت بیشتری را با استفاده از رمزنگاری TLS/SSL فراهم می‌کند. RTMPE نسخه رمزگذاری‌شده‌ای است که توسط ادوبی طراحی شده است. RTMPT از درخواست‌های HTTP برای عبور از فایروال استفاده می‌کند و RTMFP که مبتنی بر UDP است، امکان اتصالات P2P را فراهم می‌کند.
کدگذاری یکی از مراحل مهم در استریم زنده است که داده‌های خام صوتی و ویدیویی را به قالب دیجیتال تبدیل می‌کند. کدگذارهای RTMP داده‌ها را فشرده کرده و برای انتقال آماده می‌کنند. این کدگذاری می‌تواند به‌صورت سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری انجام شود و معمولاً از تکنیک ABR برای تطبیق کیفیت با پهنای باند بیننده بهره می‌گیرد.
جایگزین‌های RTMP شامل پروتکل HLS است که توسط اپل توسعه یافته و با دستگاه‌های مختلف سازگاری دارد، پروتکل MPEG-DASH که استانداردی باز با قابلیت استریم با تأخیر کم است و پروتکل RTSP که برای کنترل سرورهای استریم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
RTMP همچنان یکی از استانداردهای قابل‌اعتماد برای پخش زنده ویدیو است و با ارائه تأخیر کم، پایداری بالا و تطبیق با سرعت اینترنت کاربران، انتخابی مطمئن برای بسیاری از پخش‌کنندگان محتوا محسوب می‌شود.